Brîvîbas Cîòu Piemineklis Reugç

Brîvîbas Cîòu Piemineklis Reugç / Apraksts

Par godu Brîvîbas cîòâs kritušajiem vai no ievainojumiem mirušajiem 200 Reuges iedzîvotâjiem pçc draudzes mâcîtâja Valtera Viksa iniciatîvas 1926. gadâ pie baznîcas, Reuges-Hânjas šosejas otrâ pusç, tika uzstâdîts mâkslinieka Voldemâra Mellika (1887.-1949.) veidotais piemineklis. Pieminekïa priekšpusç akmenî iekalts teksts: "1918.-1920. Gods kritušajiem! Pateicîgâ Reuges draudze". Pieminekli 3.10.1926. svinîgi atklâja ìenerâlis Juhans Tervandi (Juhan Tõrvandi, 1883.-1942.).
Kâdâ 1945. gada rudens naktî lielinieki uzspridzinâja pieminekli un apraka bronzas kareivi un tâ pamatu akmeòus zemç netâlu no pieminekïa atrašanâs vietas. Vietçjais mâkslinieks Aksels Ollmans, zinot pieminekïa kultûrvçsturisko vçrtîbu, naktî izraka ceïgalâ sabojâto bronzas kareivi, aizòçmâs zirgu un ratus, aizveda 2.28m garo un 320 kg smago skulptûru uz mâjâm un apraka to savas sçtas pagalmâ. Operâciju palîdzçja veikt August Kirhs un Osvalds Kimasks. Vçlâk A. Ollmans uzbûvçja tajâ pašâ vietâ koka šíûni. Pçc apprecçšanâs viòš pavçstîja par noslçpumu arî savai sievai Lindai.
1988. gada vasarâ pieminekïa pakâjç notika sapulce, kurâ tika apspriesta pieminekïa atjaunošana. Brîvîbas sarga liktenis nebija zinâms un A. Ollmana atraitne Linda paziòoja sapulcei par tçla atrašanâs vietu. Sapulces dalîbnieki tûlît devâs turp, izraka pieminekli, novietoja uz automašînas, pârklâja ar Heino Kanna no Igaunijas Republikas laikiem saglabâto zili-melni-balto karogu, aizbrauca lîdz pieminekïa pakâjei un pçc tam novietoja to H. Kanna klçtî.
Tçlu restaurçja Ars Monumentaal un 1988. gada 30. oktobrî notika atjaunotâ pieminekïa atklâšana.